Αρχαία Α' Γυμνασίου (Μεταφράσεις 1-12)

Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑ

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ


Στην Αθήνα τα παιδιά με φροντίδα διδάσκουν και συμβουλεύουν.
Πρώτα - πρώτα και η παραμάνα και η μητέρα και ο παιδαγωγός και ο ίδιος ο πατέρας φροντίζουν πώς θα γίνει πολύ καλό το παιδί διδάσκοντάς ( το ) ότι ( είναι ) το ένα δίκαιο, ενώ το άλλο άδικο και ότι αυτό ( είναι ) ωραίο, ενώ το άλλο είναι άσχημο. Ύστερα απ’ αυτά, όταν τα παιδιά φτάσουν στην κατάλληλη ηλικία, οι γονείς τα στέλνουν στα σπίτια των δασκάλων, όπου οι δάσκαλοι της γραφής και της ανάγνωσης φροντίζουν πώς να μάθουν γράμματα και να καταλαβαίνουν τα γραμμένα και οι δάσκαλοι της μουσικής με το να παίζουν λύρα προσπαθούν να κάνουν αυτά πιο ήρεμα και εξοικειώνουν τις ψυχές των παιδιών στο ρυθμό και την αρμονία. Ακόμα τα παιδιά συχνάζουν στα γυμναστήρια και στις παλαίστρες, όπου οι δάσκαλοι της γυμναστικής κάνουν πιο δυνατά τα σώματά τους, για να μην αναγκάζονται να δειλιάζουν εξαιτίας της κακής σωματικής κατάστασης.



ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΑΘΗΝΑΙΩΝ


ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

Οι Αθηναίοι, όπως και αυτοί που κατοικούν στις άλλες πόλεις, ασκούν πολλά επαγγέλματα στη ζωή τους, για να εξασφαλίζουν τα απαραίτητα : ο Ναυσικύδης, που ήταν ιδιοκτήτης πλοίου, μεριμνούσε για τη συντήρηση του εαυτού του και των δικών του, και το ίδιο ακριβώς έκαναν ο Ξένων ο έμπορος και ο Ξενοκλής ο μικροπωλητής. Ο Πολύζηλος συντηρούσε τον εαυτό του και τους οικιακούς δούλους ( του ) από την παρασκευή κριθάλευρου, και επιπλέον πολλές φορές πρόσφερε δημόσια υπηρεσία με δικά του χρήματα στην πόλη. Ο Γλαύκων από το δήμο του Χολαργού ήταν γεωργός και έτρεφε βόδια και ο Δημέας διατρεφόταν από την τέχνη της κατασκευής χλαμύδων, και οι περισσότεροι από τους Μεγαρείς από την τέχνη της κατασκευής εξωμίδων. Πολλοί από τους πολίτες μάθαιναν κάποια τέχνη, όπως ( την τέχνη ) των μαρμαράδων, των κεραμέων, των μαραγκών, των τσαγκάρηδων, και εξασφάλιζαν πάρα πολλά αναγκαία για τη ζωή.


ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΦΑΝΤΑΣΙΑΣ


ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

Ταξιδεύουμε περίπου τριακόσια στάδια και πλησιάζουμε σε ένα μικρό και έρημο νησί. Και αφού μείναμε πέντε μέρες στο νησί, την έκτη ξεκινάμε και την όγδοη ( μέρα ) διακρίνουμε πάνω στη θάλασσα να τρέχουν εδώ κι εκεί πολλοί άνθρωποι που έμοιαζαν με μας σε όλα και στα σώματα και στα μεγέθη, εκτός από τα πόδια τους μονάχα · γιατί αυτά τα είχαν από φελλό · γι’ αυτόν το λόγο μάλιστα, νομίζω, και ονομάζονται Φελλόποδες. Απορούσαμε, λοιπόν, βλέποντάς τους να μην βουλιάζουν αλλά να μένουν πάνω στα κύματα και να βαδίζουν χωρίς φόβο. Και αυτοί ( μας ) πλησιάζουν και μας χαιρετούν στην ελληνική γλώσσα και ( μας ) λένε ότι βιάζονται ( να φτάσουν ) στη Φελλώ, την πατρίδα τους. Μέχρις ενός σημείου, λοιπόν, μας συνοδεύουν τρέχοντας δίπλα μας, έπειτα αλλάζουν δρόμο και προχωρούν ευχόμενοι σε μας καλό ταξίδι.


Ο ΠΛΟΥΤΟΣ ΤΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΓΗΣ

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ


Μερικοί από τους ηγέτες της Αθήνας έλεγαν ότι δήθεν γνωρίζουν το δίκαιο, όμως, εξαιτίας της φτώχειας του λαού αναγκάζονται να είναι άδικοι απέναντι στις πόλεις. Εξαιτίας αυτού επιχείρησα να διερευνήσω αν θα μπορούσαν οι πολίτες να συντηρηθούν από τη χώρα τους. Άρχισα, λοιπόν, να σχηματίζω την εξής γνώμη, ότι δηλαδή η χώρα είναι από τη φύση της ικανή να παρέχει πάρα πολλά έσοδα. Γιατί οι εποχές εδώ είναι πάρα πολύ ήπιες· και τα φυτά που σε πολλά μέρη ούτε καν φυτρώνουν καρποφορούν εδώ. Και όπως ακριβώς η γη παράγει κάθε λογής αγαθά, έτσι και η θάλασσα γύρω από τη χώρα είναι πολύ προσοδοφόρα. Και ασφαλώς, όσα, βέβαια, αγαθά σε κάθε εποχή δίνουν οι θεοί στους ανθρώπους, και αυτά όλα εδώ πάρα πολύ νωρίς αρχίζουν και πάρα πολύ αργά σταματούν. Επίσης, η χώρα έχει και παντοτινά αγαθά. Έτσι, από τη φύση υπάρχει σ’ αυτήν άφθονο μάρμαρο, από το οποίο κατασκευάζονται πάρα πολύ όμορφοι ναοί, πολύ ωραίοι βωμοί, και πολύ κομψά για τους θεούς αγάλματα. Υπάρχουν όμως και μερικές περιοχές που, όταν καλλιεργούνται, δεν παράγουν καρπούς, όταν όμως αξιοποιούνται για εξόρυξη, μπορούν να θρέψουν πολύ περισσότερους απ’ όσους θα έτρεφαν αν καλλιεργούνταν. Και ασφαλώς έχει κοιτάσματα αργύρου.


Η ΟΜΟΡΦΙΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΑΝ

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ


Ένα ελάφι μεγαλόσωμο, την εποχή του καλοκαιριού, επειδή διψούσε, φτάνει κοντά σε κάποια πηγή καθαρή και βαθιά και αφού ήπιε όσο ( νερό ) ήθελε, παρατηρούσε τη μορφή του σώματός του. Και πάρα πολύ επαινούσε τη φύση των κεράτων του, με την ιδέα ότι ήταν στολίδι για όλο το σώμα του. Κατηγορούσε τη λεπτότητα των ποδιών του, επειδή κατά τη γνώμη του δεν μπορούσαν να αντέξουν όλο το βάρος. Και ενώ ασχολούνταν με αυτά, ξαφνικά ακούγεται κοντά και γάβγισμα σκυλιών και κυνηγοί. Και ( το ελάφι ) άρχισε να τρέχει ορμητικά, για να ξεφύγει, και, όσο έτρεχε σε ομαλό έδαφος, σωζόταν από την ταχύτητα των ποδιών του. Όταν όμως έπεσε σε πυκνό δάσος και σκεπασμένο με δέντρα, επειδή του μπλέχτηκαν τα κέρατα, παγιδεύτηκε και έμαθε εξ ιδίας πείρας ότι πράγματι ήταν άδικος κριτής των ατομικών του ( χαρακτηριστικών ), επειδή κατηγορούσε αυτά που το έσωζαν, ενώ επαινούσε αυτά που τον πρόδωσαν.

Η ΛΥΣΗ ΤΟΥ ΓΟΡΔΙΟΥ ΔΕΣΜΟΥ

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ


Ο Αλέξανδρος, όταν έφτασε στο Γόρδιον, τον πιάνει επιθυμία έντονη να δει την άμαξα του Γορδίου και το δεσμό του ζυγού της άμαξας. Και μάλιστα μεταξύ άλλων λεγόταν και αυτό για την άμαξα, ότι δηλαδή όποιος λύσει το δεσμό του ζυγού της άμαξας, αυτός ήταν ορισμένο από την μοίρα να εξουσιάσει την Ασία. Και ήταν ο δεσμός από φλούδα κρανιάς και αυτού ( του δεσμού ) ούτε το τέλος ούτε η αρχή διακρινόταν. Και ο Αλέξανδρος, επειδή αδυνατούσε να βρει τη λύση του δεσμού, δεν ήθελε όμως να τον αφήσει και άλυτο, ( γιατί φοβόταν ), μήπως αυτό προκαλέσει κάποια αναταραχή στο πλήθος, αφού χτύπησε με το ξίφος έκοψε το δεσμό και είπε ότι λύθηκε. Απομακρύνθηκε λοιπόν από την άμαξα και ο ίδιος και οι σύντροφοί του με την ιδέα ότι ο χρησμός για τη λύση του δεσμού είχε εκπληρωθεί. Και πράγματι τη νύχτα εκείνη και βροντές και λάμψη από τον ουρανό έδωσαν σημείο επιδοκιμασίας · και εξαιτίας αυτών ο Αλέξανδρος την επόμενη μέρα πρόσφερε θυσίες στους θεούς που του φανέρωσαν τα σημάδια και τον τρόπο της λύσης του δεσμού.

ΕΝΑ ΜΟΙΡΑΙΟ ΛΑΘΟΣ

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

ΖΗΝ.: Εσύ, Καλλιδημίδη, πώς πέθανες; Εγώ ενώ ήμουνα κοντά στον Δεινία , έσκασα επειδή έφαγα περισσότερο απ’ όσο έπρεπε.
ΚΑΛ.: Και η περίπτωση μου ήταν κάπως περίεργη. Γνωρίζεις και εσύ τον Πτοιόδωρο το γέροντα;
ΖΗΝ.: Εννοείς τον άτεκνο, τον πλούσιο;
ΚΑΛ.: Εκείνον ακριβώς τον φρόντιζα συνεχώς,επειδή υποσχόταν ότι, όταν θα πέθαινε, θα μου άφηνε την κληρονομιά του.Επειδή όμως, ο γέρος ζούσε πιο πολύ και από τον Τιθωνό,βρήκα για την κληρονομιά κάποιον πιο σύντομο δρόμο,αφού δηλαδή αγόρασα δηλητήριο, έπεισα τον οινοχόο παρὰ τη θέλησή του, αμέσως μόλις ο Πτοιόδωρος ζητήσει να πιει,αφού το βάλει σε ποτήρι του κρασιού, να του το έχει έτοιμο και να του το προσφέρει και, αν το κάνει αυτό, ορκίστηκα ότι θα τον αφήσω ελεύθερο.
ΖΗΝ.: Τι έγινε λοιπόν;Γιατί δείχνεις ότι θα πεις κάτι πολύ παράδοξο.
ΚΑΛ.: Αφού λοιπόν μετά το λουτρό μας ήρθαμε ,το παλικαράκι, που είχε βέβαια έτοιμα δύο ποτήρια κρασιού,δεν ξέρω πώς, αλλά έδωσε σε μένα το δηλητήριο, και στον Πτοιόδωρο το ποτήρι που δεν περιείχε δηλητήριο·έπειτα, εκείνος έπινε, ενώ εγώ αμέσως κειτόμουν ξαπλωμένος νεκρός αντί για εκείνον.Γιατί γελάς με αυτό, Ζηνόφαντε; Κι όμως δεν έπρεπε βέβαια να γελάς σε βάρος ενός φίλου σου.

ΑΝΥΠΕΡΒΛΗΤΑ ΠΡΟΤΥΠΑ

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

Επειδή βλέπω, Νικοκλή, ότι εσύ τιμάς τον τάφο του πατέρα σου όχι μόνο με το πλήθος και τη λαμπρότητα των προσφορών σου, αλλά και με χορούς και με μουσικούς και αθλητικούς αγώνες, θεώρησα ότι ο Ευαγόρας χαίρεται που βλέπει τη φροντίδα για τον εαυτό τουκαι τη μεγαλοπρέπεια των προσφορών σου προς αυτόν, αν αντιλαμβανονται κάτι οι νεκροί για όσα γίνονται εδώ .Και θα όφειλε πολύ μεγαλύτερη ευγνωμοσύνη, αν κάποιος μπορούσε να μιλήσει αντάξια για τις αρχές της ζωής του και τις ριψοκίνδυνες πράξεις του· γιατί θα διαπιστώσουμε ότι κάνουν τα πάντα οι φιλόδοξοι και μεγαλόψυχοι άντρες φροντίζοντας πώς θα αφήσουν πίσω τους αθάνατη την υστεροφημία τους. Και ποιος δε θα στενοχωριόταν, όταν έβλεπε ότι υμνούνται αυτοί που έζησαν τον καιρό των Τρωικών ενώ για τον εαυτό του γνωρίζει εκ των προτέρων ότι ποτέ δε θα κριθεί άξιος για τέτοιους επαίνους, κι αν ακόμα ξεπεράσει τις αρετές εκείνων; Και αιτία γι’ αυτά είναι ο φθόνος γιατί τόσο μικρόψυχοι είναι μερικοί από τη φύση τους,ώστε με μεγαλύτερη ευχαρίστηση θα άκουγαν να επαινούνται εκείνοι, τους οποίους δε γνωρίζουν αν έχουν πράξει, παρὰ αυτοί από τους οποίους συμβαίνει να έχουν ευεργετηθεί οι ίδιοι.

Ο ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΦΙΛΙΑ

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ


Αυτό ακούω από πολλούς, ότι δηλαδή απ’ όλα τα περιουσιακά στοιχεία το πιο σημαντικό είναι ο ειλικρινής και καλός φίλος · όμως οι περισσότεροι φροντίζουν μάλλον για οτιδήποτε άλλο παρά για την απόκτηση φίλων. Γιατί πράγματι με φροντίδα αποκτούν σπίτια και αγρούς και δούλους και ποίμνια και σκεύη, αλλά φίλο, που λένε ότι είναι το πιο μεγάλο αγαθό, δε φροντίζουν να αποκτήσουν. Και όμως ποιος ίππος ή ποιο ζευγάρι ζώων που χρησιμοποιούνται σε αγροτικές εργασίες ( είναι ) τόσο ανώτερο, όσο βέβαια ο καλός φίλος ; Και ποιος δούλος είναι τόσο καλοπροαίρετος και πιστός ; Ή ποιο άλλο απόκτημα ( είναι ) τόσο χρήσιμο σε όλα ; Γιατί ο καλός φίλος αφιερώνεται στην κάλυψη των αναγκών του φίλου του και, αν χρειάζεται να κάνει καλό σε κάποιον, τον ενισχύει βοηθώντας τον, και αν κάποιος φόβος του προκαλεί αναταραχή, τον βοηθάει μαζί με άλλους · και στο φίλο, όταν ευτυχεί, προσφέρει μεγάλη ευχαρίστηση, ενώ, όταν δυστυχεί, καταβάλλει πάρα πολλές προσπάθειες να τον στήσει πάλι στα πόδια του. Αλλά όμως μερικοί προσπαθούν να καλλιεργήσουν δέντρα για τον καρπό τους, και για το απόκτημα που παράγει κάθε λογής καρπούς, που λέγεται φίλος, οι πιο πολλοί φροντίζουν με βραδύτητα και αμέλεια.

Η ΑΓΑΠΗ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΒΟΥΚΕΦΑΛΑ

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ


Εκεί όπου έγινε η μάχη και στο σημείο από το οποίο ξεκίνησε και πέρασε τον Υδάσπη ποταμό ο Αλέξανδρος έκτισε πόλεις. Και έδωσε στη μία πόλη το όνομα Νίκαια από τη νίκη του κατά των Ινδών, και στην άλλη ( το όνομα ) Βουκεφάλα στη μνήμη του αλόγου του, του Βουκεφάλα, ο οποίος πέθανε σε αυτό το σημείο, επειδή καταβλήθηκε από τον καύσωνα και τα γηρατειά, αφού είχε υποφέρει προηγουμένως πολλά και είχε περάσει πολλούς κινδύνους μαζί με τον Αλέξανδρο· και τον οποίο ίππευσε μόνο ο Αλέξανδρος, επειδή απέρριπτε ως ανάξιους όλους τους άλλους αναβάτες, και ακόμα ήταν μεγαλόσωμος και δυνατός. Και είχε σημάδι ένα κεφάλι βοδιού χαραγμένο πάνω του, εξαιτίας του οποίου λένε ότι πήρε και το όνομα αυτό · άλλοι πάλι λένε, ότι, ενώ ο ίδιος ήταν μαύρος, είχε ένα λευκό σημάδι στο κεφάλι που έμοιαζε πάρα πολύ με κεφάλι βοδιού. Αυτό το άλογο το έχασε ο Αλέξανδρος στη χώρα των Ουξίων · και ο Αλέξανδρος διακήρυξε δημόσια σε όλη τη χώρα ότι θα φονεύσει όλους τους Ουξίους, αν δεν του επιστρέψουν το άλογο. Τόσο μεγάλο ήταν το ενδιαφέρον του Αλεξάνδρου γι’ αυτόν.

AΘΗΝΑ ΚΑΙ ΑΤΛΑΝΤΙΔΑ

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ


Στο νησί Ατλαντίδα λοιπόν συγκροτήθηκε μεγάλη και αξιοθαύμαστη δύναμη βασιλέων που εξουσίαζε ολόκληρο το νησί και πολλά άλλα νησιά και μέρη της ηπείρου. Όλη αυτή η δύναμη, λοιπόν, αφού συνενώθηκε, και τη δική σας και τη δική μας και όλη την περιοχή που βρίσκεται μέσα στο στόμιο, επιχείρησε κάποτε να υποδουλώσει με μια και μόνη επίθεση. Την εποχή, λοιπόν, εκείνη, Σόλωνα, η δύναμη της πόλης σας σε όλους τους ανθρώπους έγινε ξακουστή για τη δύναμη και το σθένος της · γιατί ξεχώρισε απ’ όλους στη γενναιότητα και τις πολεμικές τέχνες, όσες έχουν σχέση με τον πόλεμο, αφού διέτρεξε τους έσχατους κινδύνους, και, αφού νίκησε τους επιδρομείς, έστησε μνημείο νίκης, και παρεμπόδισε να υποδουλωθούν όσοι δεν είχαν ακόμη υποδουλωθεί, και απελευθέρωσε όλους τους άλλους χωρίς υστεροβουλία. Αργότερα, όμως, αφού έγιναν πολύ δυνατοί σεισμοί και κατακλυσμοί, το νησί Ατλαντίδα βυθίστηκε και εξαφανίστηκε στη θάλασσα · γι’ αυτό και τώρα το πέλαγος εκείνο είναι αδιάβατο και ανεξερεύνητο.