Τετάρτη 12 Οκτωβρίου 2016

Τα μέρη του λόγου




                   κλιτά                                                           άκλιτα
-άρθρο                                                                    -επίρρημα
-ουσιαστικό                                                           -πρόθεση
-επίθετο                                                                  -σύνδεσμος
-ρήμα                                                                      -επιφώνημα
-αντωνυμία
-μετοχή

Άρθρα
οριστικό

αόριστο
ο , η , το

ένας, μίας, ένα

Ουσιαστικά
·        Πρόσωπο ( μητέρα, Ανδρέας)
·        Ζώο (ελέφαντας, γάτα)
·         Πράγμα (θρανίο, πόρτα)
·        Τόπο ( Αθήνα, Ισπανία)
·        Ενέργεια ( υποδοχή, αποστολή)
·        Κατάσταση (ειρήνη, πόλεμος)
·         Ιδιότητα (ασφάλεια, ταχύτητα)

Επίθετα
Συνοδεύουν τα ουσιαστικά και τους προσδίδουν μια ιδιότητα γι΄ αυτό κι έχουν τρία γένη.
Παραδείγματα επιθέτων:
όμορφος-όμορφη-όμορφο
ωραίος-ωραία-ωραίο
βαθύς-βαθιά-βαθύ
ενδιαφέρων-ενδιαφέρουσα-ενδιαφέρον
ευθύς-ευθεία-ευθύ
ακριβής-ακριβής-ακριβές
βραδινός-βραδινή-βραδινό
πολύς-πολλή-πολύ κ.α.

Αντωνυμίες
Μπαίνουν αντί για ονόματα:
προσωπικές
εγώ-εσύ, αυτός…
μου,σου, σε…
κτητικές

δικός μου, δικός σου, μου, σε, μας…
αυτοπαθείς
το εαυτό μου, τον εαυτό σου, τον εαυτό της…
οριστικές
ο ίδιος, η ίδια, το ίδιο
μόνος, μόνη, μόνο…
δεικτικές

εκείνος, ετούτος, τέτοιος, τόσος…
αναφορικές

που, ο οποίος-οποία-οποίο, όποιος-όποια-όποιο, ό,τι…
ερωτηματικές

τι, ποιός-ποιά-ποιό, πόσος-πόση-πόσο…
αόριστες

Κανένας-καμία-κανένα, κάτι, άλλος, μερικός, τίποτα, καθένας…

Ρήματα
Οι λέξεις που δηλώνουν ότι κάποιος-κάτι κάνουν, παθαίνουν κάτι ή βρίσκονται σε μια κατάσταση.
ενεργητική φωνή
παθητική φωνή
πλένω
πλένομαι
έπλενα
πλενόμουν
έπλυνα
πλύθηκα
θα πλένω
θα πλένομαι
θα πλύνω
θα πλυθώ
έχω πλύνει
έχω πλυθεί
είχα πλύνει
είχα πλυθεί
θα έχω πλύνει
θα έχω πλυθεί

Μετοχές
Προέρχονται από τα ρήματα και κλίνονται όπως τα επίθετα:
ενεργητική:  οντας ή ώντας

παθητική: μένος-μένη-μένο
παίζοντας, περπατώντας
δεμένος, κρυμμένος 

Επιρρήματα

Τοπικά
Πού;
Εδώ, εκεί, επάνω, κάτω, μέσα, έξω, πίσω, αυτού, αλλού…
Χρονικά
Πότε;
Τώρα, πριν, χτες, αύριο, φέτος, ποτέ, κάπου κάπου…
Τροπικά
Πώς;
Όπως, έτσι, αλλιώς, καθώς, μαζί, όμορφα,  ήσυχα, σαν…
Ποσοτικά
Πόσο;
Όσο, τόσο,  περισσότερο, λίγο, πιο, αρκετά, κάμποσο…
Βεβαιωτικά
Ναι
Ναι, μάλιστα, βέβαια, σωστά…
Αρνητικά
Όχι
Όχι, δεν, μην, όχι βέβαια

Προθέσεις

Άκλιτες λέξεις που μπαίνουν μπροστά από άλλες λέξεις και φανερώνουν μαζί τους τόπο, χρόνο, στέρηση, αιτία, τρόπο, ποσό…

·         με
·         σε
·         για
·         ως
·         προς
·         μετά
·         παρά
·         αντί
·         από
·         κατά
·         δίχως
·         χωρίς
·         ίσαμε

Σύνδεσμοι


Συμπλεκτικοί
και, κι, ούτε, μήτε, ουδέ, μηδέ.
Διαχωριστικοί
ή, είτε.
Αντιθετικοί
μα, παρά, αλλά όμως, ωστόσο, ενώ, αν και, μολονότι, μόνο.
Αποτελεσματικοί
λοιπόν, ώστε, άρα, επομένως, που.
Επεξηγηματικός
δηλαδή.
Ειδικοί
πως, που, ότι.
Χρονικοί
όταν, σαν, ενώ, καθώς, αφού, αφότου, πριν (να), μόλις, προτού, ώσπου, ωσότου, όσο που, όποτε.
Αιτιολογικοί
γιατί, επειδή, αφού.
Υποθετικοί
αν, σαν, άμα.
Τελικοί
να, για να.
Διστακτικοί
μην, μήπως.
Συγκριτικός
παρά.

Επιφωνήματα

Άκλιτες λέξεις που φανερώνουν θαυμασμό, πόνο, έπαινο, απορία, λύπη, χαρά, ευχή..

α! ω! πωπω! μπράβο! αλίμονο! εύγε! αχ! ωχ! … 




Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου

Print-PDF

Print Friendly and PDF