ΤΡΟΠΟΙ ΚΑΙ ΜΕΣΑ ΠΕΙΘΟΥΣ

ΕΠΙΚΛΗΣΗ ΣΤΗ ΛΟΓΙΚΗ ΤΟΥ ΔΕΚΤΗ

1. ΜΕΣΑ ΠΕΙΘΟΥΣ

α. επιχειρήματα: ( μία η περισσότερες προτάσεις – προκείμενες-  οι οποίες διέπονται από λογική σχέση και οδηγούν στην αποδοχή μιας πρόταση –συμπέρασμα-.

β. τεκμήρια: χρησιμοποιούνται για την επιβεβαίωση ή ενίσχυση των επιχειρημάτων. Τέτοια είναι τα παραδείγματα, γεγονότα, στατιστικά στοιχεία, πορίσματα ερευνών, γενικές αλήθειες, αυθεντίες, γνωμικά.

2. ΕΙΔΗ ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΩΝ

ΕΙΔΗ ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΩΝ ΣΕ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑ

α. παραγωγικός            από το ΓΕΝΙΚΟ     στο   ΕΙΔΙΚΟ

β. επαγωγικός              από το  ΕΙΔΙΚΟ     στο    ΕΙΔΙΚΟ

γ. αναλογικός                από το ΕΙΔΙΚΟ     στο    ΕΙΔΙΚΟ

ΣΥΛΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΣΕ ΚΕΙΜΕΝΟ

α. παραγωγική συλλογιστική πορεία

β. επαγωγική συλλογιστική πορεία

ΕΙΔΗ ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΩΝ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΙΔΟΣ ΤΩΝ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ

α. Κατηγορικός: οι προκείμενες είναι κατηγορικές προτάσεις, οι οποίες περιέχουν συνδετικό ρήμα και κατηγορούμενο.

β. Υποθετικός: η μία ή και οι δύο προκείμενες είναι υποθετικές προτάσεις. Σχηματίζουν δηλαδή υποθετικό λόγο.

γ. Διαζευκτικός: μία έστω προκείμενη είναι διαζευκτική πρόταση. Το συμπέρασμα, που εξάγεται, περιέχει ένα από τα σκέλη της διάζευξης.

3. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΟΣ

ΕΓΚΥΡΟΤΗΤΑ+ΑΛΗΘΕΙΑ=ΟΡΘΟΤΗΤΑ

Ένα επιχείρημα θεωρείται ορθό, όταν έχει  α) εγκυρότητα ως προς τη μορφή: οι προκείμενες με λογική αναγκαιότητα οδηγούν σε ένα βέβαιο συμπέρασμα                             β) αλήθεια ως προς το περιεχόμενο: οι προκείμενες του επιχειρήματος είναι αληθείς, δηλαδή ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα

4. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΑΓΩΓΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΟΥ

Τέλεια Επαγωγή= βέβαιο συμπέρασμα

Ατελής Επαγωγή= συμπέρασμα με πιθανολογικό χαρακτήρα

ΕΙΔΗ ΕΠΑΓΩΓΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΟΥ

α) Γενίκευση: ελέγχουμε, αν  γενίκευση είναι επιτρεπτή και ασφαλής ή αν είναι βεβιασμένη

β) Αίτιο-Αποτέλεσμα: ελέγχουμε, αν υπάρχει λογική ανάμεσα στο αίτιο και στο αποτέλεσμα και αν η αιτία είναι κύρια, αναγκαία και επαρκής

γ) Αναλογία: ελέγχουμε, αν η αναλογία είναι κυριολεκτική ή μεταφορική       

 κυριολεκτική:  οι ομοιότητες που αναφέρονται μεταξύ των συγκρινόμενων αντικειμένων πρέπει να είναι επαρκείς σε αριθμό και σχετικές με το θέμα

μεταφορική: η αναλογία πρέπει να έχει την αξία ενός λογικού επιχειρήματος

5. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΤΕΚΜΗΡΙΩΝ

α) αμεσότητα σε σχέση με το θέμα

β) επάρκεια για τη στήριξη ενός επιχειρήματος

γ) σύνδεση με την πραγματικότητα

δ) ευρύτατη αποδοχή-αξιοπιστία